Korzeń maca – wartości odżywcze, właściwości i zastosowanie

W naszym życiu coraz popularniejsza staje się żywność funkcjonalna. Jest to grupa pokarmów, która oprócz dostarczania naszemu organizmowi składników odżywczych charakteryzuje się pozytywnym wpływem na nasze zdrowie. Produkty takie, zazwyczaj pochodzenia roślinnego, często znane są w medycynie ludowej i naturalnej. Wiele z nich podlega szczegółowym badaniom naukowym, które potwierdzają ich  dobroczynne działanie na nasz organizm. Do takich roślin należy znana od wielu pokoleń w Peru maca.

Pochodzenie oraz zastosowanie w medycynie naturalnej

Maca jest niewielką rośliną należącą do rodziny krzyżowych. W naturze występuje w Peru i uprawiana jest na płaskowyżach andyjskich. Charakterystyczną cechą tej rośliny są bardzo szczególne warunki uprawy. Maca najlepiej wzrasta w dużym nasłonecznieniu i przy silnym wietrze. Ponadto miejsca jej upraw znajdują się na dużych wysokościach geograficznych (3 500 – 4 500 m n.p.m.), gdzie występują duże wahania temperatur.

Historycznie uprawa macy sięga aż do czasów Inków, kiedy jej duże wartości odżywcze i lecznicze były niezwykle istotne. Peruwiańscy rolnicy, nadal uprawiają macę, wierząc, że pomaga on przetrwać im trudne warunki klimatyczne, w których żyją. W ludowej medycynie peruwiańskiej korzeń macy jest traktowany jako lekarstwo na wiele schorzeń oraz jako afrodyzjak. Stosowana jest m. in. w celu wzmożenia energii, stabilizacji bilansu hormonalnego i łagodzeniu objawów przedmiesiączkowych.

Korzeń maca – wartości odżywcze

Świeża maca składa się aż w 80% z wody. Po ususzeniu bulwy macy, ze 100 gram otrzymamy 380 kcal. Roślina ta zawiera dużą ilość węglowodanów oraz małą zawartością tłuszczów. Ponad 50% tłuszczy zawartych w macy stanowią nienasycone kwasy tłuszczowe. Pochodzące z macy białko stanowi źródło kwasów asparaginowego i glutaminowego. Ponadto w składzie macy możemy odnaleźć dużą ilość związków mineralnych takich jak: wapń, żelazo, sód, czy cynk.

Korzeń maca – właściwości lecznicze

Korzystne dla zdrowia oddziaływanie korzenia macy związane jest z obecnością wielu biologicznie czynnych związków np. polifenoli, steroli, prostaglandyny, czy saponiny. Unikalną substancją znajdującą się w macy są makamidy, wpływające pozytywnie na funkcje seksualne.

Badania wskazują, że korzeń macy wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Zawarte w macy związki przeciwutleniające wpływają na zahamowanie rozwoju stanów zapalnych oraz mogą chronić cząsteczki DNA, przed uszkodzeniami przez wolne rodniki.

W badaniach in-vitro na ludzkich komórkach nowotworowych uzyskano wyniki, świadczące o działaniu antykancerogennym. Zawarte w macy m.in. flawonoidy oraz glukozynolany mają działanie przeciwzapalne oraz chemoprewencyjne, czyli mogą zapobiegać m.in. przekształceniu się nowotworu łagodnego w złośliwy.

Maca może wpływać także na układ kostny. Wpływa pozytywnie na gospodarkę wapnia, zapobiegając zmianom wywołanym przez osteoporozę. Badania na gryzoniach dowodzą, że związki zawarte w macy wpływają na zwiększenie gęstości kośćca oraz zawartości wapnia w kościach. Ponadto pobudzają namnażanie i różnicowanie komórek kostnych, a także ich mineralizację.

Naukowcy zajmują się także badanie -m korzenia macy pod względem jego wpływu na układ nerwowy. Maca może mieć właściwości neuroprotekcyjne oraz pozytywnie wpływać na funkcje poznawcze. W badaniach in-vivo (na gryzoniach) potwierdzono działanie przeciwdepresyjne macy oraz łagodzenie utraty pamięci. Działanie przeciwdepresyjne rośliny wykazano także w badaniach z udziałem kobiet po menopauzie.

W tradycji peruwiańskiej korzeń macy uznawany jest za środek wpływający na poprawę popędu seksualnego, przez co zyskał on nazwę „peruwiańskiego żeń-szenia”. Przeprowadzono wiele badań, zarówno in-vivo na zwierzętach, jak i klinicznych z udziałem pacjentów. Ich wyniki nie dają ostatecznej odpowiedzi, czy maca wpływa na zwiększenie popędu seksualnego. Wyniki są zbyt rozbieżne w tej kwestii aby mogły być wyciągnięte jednoznaczne wnioski. Badania te wykazały jednak wpływa macy na wzrost płodności np. u osobników męskich następuje wyraźny wpływ na zwiększenie liczby oraz ruchliwości plemników.

Korzeń maca – zastosowanie

Korzeń macy stosowany jest w medycynie naturalnej, jak środek o działaniu energetyzującym. Wpływa na zwiększenie wytrzymałości mięśni oraz ogólnej wydolności organizmu. Może więc pozytywnie wpłynąć na stany wyczerpania fizycznego oraz ogólnego osłabienia. Ze względu na swoje właściwości antydepresyjne może być wykorzystywany w przypadku spadku nastroju. Ponadto maca wpływa na obniżenie stresu oraz poprawę koncentracji. Przeciwdziała osteoporozie oraz łagodzi jej objawy, wpływając na osłabienie bólu oraz zwiększenie możliwości ruchowych. Maca może być wykorzystana jako środek podnoszący libido oraz przy zwiększeniu płodności.